Vitaminlerin nasıl ve kimler tarafından bulunduğunu hiç merak ettiniz mi?
Bu yazımızda A vitamininin kimler tarafından, hangi deneyler veya gözlemler ile bulunduğunu, nasıl bu ismi aldığını anlatacağız.
A vitaminin bulunmasıyla sonuçlanacak çalışmaları 1912 - 1913 yıllarında Mac Collum, Davis, Osborne ve Mendel başlattılar. Bunlar, küçük farelere, sulu besine gereken hacmi verebilmek amacıyla arıtılmış kazein, azotlu maddeler, dekstrin ve laktoz-mineral maddelerin karışımından oluşan bir beslenme uyguladılar. 10 - 15 gün sonunda, farelerin gelişmelerinde bir duraklama görüldü, ağırlıkları bir süre için aynı kaldı ama bir süre sonra hayvanlar ansızın elden ayaktan kesilecek kiloya ve bünyeye düştüler, 30 - 45 gün içerisinde de öldüler.
Yirminci güne doğru gözlerde, karakteristik yaralar oluştu. Önce parlak ışıktan açıkça korkma, bir ya da her iki göz kapağında hafif bir iltihaplanma gözlendi. Sonra iltihaplanmanın verdiği şişkinlik artıyor, göz kapanıyor, saydam tabaka donuklaşıyor ve irin doluyor, çok geçmeden de hayvanlar kör oluyordu.
Demek ki deneyciler tipik bir göz kuruması hastalığı ile karşı karşıya kalmışlardı. Bunun üzerine beslenme şekli değiştirilerek, bazen terayağı, bazen yumurta sarısının özünü eklediler ve hayvanların normal biçimde hareket etmeye başladıklarını gördüler. Ancak besinlere tereyağ yerine domuzyağı ya da zeytinyağı kattıkları zaman sonuç değişiyor, önceden olduğu gibi hayvanlar yağlı maddelerden yoksun kalmışlar gibi zayıflamaya başlıyor veya ölüyorlardı.
Görüldüğü gibi Hopkins 'in düşüncesi yeni bir kesinlik kazanıyordu: çeşitli yağlı madde kategorileri arasında organizma üstündeki etkilerine göre bir ayrım yapmak gerekiyordu. Çünkü bu kategorilerin tümü değil, yalnızca adı konulamayan bu vazgeçilmez maddeyi kapsayan birkaçı (tereyağı, yumurta sarısı gibi) bedene yararlıydı.
Bu çalışmalar A vitamininin bulunması için atılan ilk basamaklar olarak bilinir ancak bu çalışmalardan sonra fark edilen bu durum herhangi bir terim ile anılmadı. Bu deneyler ile keşfedilen bilgilerin A vitamini terimi olarak adlandırılması ise daha sonraki yıllarda Amerikalı bilim adamları tarafından gerçekleştirildi. Amerikalı bilim adamları bu maddeye çok geçmeden A etmeni adını ve yağda eriyebilme özelliği nedeniyle de ''yağda eriyen'' (tıp dilide liposolübl veya liposolüble olarak isimlendirilir) sıfatını eklediler.
A Vitaminin Tarihçesi hakkında daha fazla bilgi için Google 'da Arama yapabilirsiniz.
Bu yazımızda A vitamininin kimler tarafından, hangi deneyler veya gözlemler ile bulunduğunu, nasıl bu ismi aldığını anlatacağız.
A vitaminin bulunmasıyla sonuçlanacak çalışmaları 1912 - 1913 yıllarında Mac Collum, Davis, Osborne ve Mendel başlattılar. Bunlar, küçük farelere, sulu besine gereken hacmi verebilmek amacıyla arıtılmış kazein, azotlu maddeler, dekstrin ve laktoz-mineral maddelerin karışımından oluşan bir beslenme uyguladılar. 10 - 15 gün sonunda, farelerin gelişmelerinde bir duraklama görüldü, ağırlıkları bir süre için aynı kaldı ama bir süre sonra hayvanlar ansızın elden ayaktan kesilecek kiloya ve bünyeye düştüler, 30 - 45 gün içerisinde de öldüler.
Yirminci güne doğru gözlerde, karakteristik yaralar oluştu. Önce parlak ışıktan açıkça korkma, bir ya da her iki göz kapağında hafif bir iltihaplanma gözlendi. Sonra iltihaplanmanın verdiği şişkinlik artıyor, göz kapanıyor, saydam tabaka donuklaşıyor ve irin doluyor, çok geçmeden de hayvanlar kör oluyordu.
Demek ki deneyciler tipik bir göz kuruması hastalığı ile karşı karşıya kalmışlardı. Bunun üzerine beslenme şekli değiştirilerek, bazen terayağı, bazen yumurta sarısının özünü eklediler ve hayvanların normal biçimde hareket etmeye başladıklarını gördüler. Ancak besinlere tereyağ yerine domuzyağı ya da zeytinyağı kattıkları zaman sonuç değişiyor, önceden olduğu gibi hayvanlar yağlı maddelerden yoksun kalmışlar gibi zayıflamaya başlıyor veya ölüyorlardı.
Görüldüğü gibi Hopkins 'in düşüncesi yeni bir kesinlik kazanıyordu: çeşitli yağlı madde kategorileri arasında organizma üstündeki etkilerine göre bir ayrım yapmak gerekiyordu. Çünkü bu kategorilerin tümü değil, yalnızca adı konulamayan bu vazgeçilmez maddeyi kapsayan birkaçı (tereyağı, yumurta sarısı gibi) bedene yararlıydı.
Bu çalışmalar A vitamininin bulunması için atılan ilk basamaklar olarak bilinir ancak bu çalışmalardan sonra fark edilen bu durum herhangi bir terim ile anılmadı. Bu deneyler ile keşfedilen bilgilerin A vitamini terimi olarak adlandırılması ise daha sonraki yıllarda Amerikalı bilim adamları tarafından gerçekleştirildi. Amerikalı bilim adamları bu maddeye çok geçmeden A etmeni adını ve yağda eriyebilme özelliği nedeniyle de ''yağda eriyen'' (tıp dilide liposolübl veya liposolüble olarak isimlendirilir) sıfatını eklediler.
3 yorum
A vitamininde bile haberi olmayan biri olarak bugün itibariyle sayenizde tarihçesini ögrendim :)Bu farelere acımaya başladım ya her deneyle kullanıyorlar yazık :))
eee demek ki domuzyagı kullanıldıgında hayvanlar bile yemeyip zayıflıyorlar. Var demek ki bunda bir hikmet. Sayenizde vitaminlerin gelmişini ve de geçmişini öğrenmiş olduk teşekkürler :)
Bu tür konular nedense hep dikkatimi çekmiştir ve araştırmak istemişimdir. Sizin sayenizde de bu tür isteklerime cevap bulabiliyorum. Teşekkürler.